Dziecko z zaburzeniami koncentracji uwagi (ADD).

W obecnych czasach coraz więcej dzieci zmaga się z zaburzeniami koncentracji uwagi. O występowaniu zaburzenia jako jednostki chorobowej możemy mówić wtedy, kiedy objawy spełniają kryteria diagnostyczne klasyfikacji chorób ICD-10 (te, które występują przy ADHD z wyłączeniem zaburzeń hiperkinetycznych-nadpobudliwości ruchowej). Objawy powinny trwać co najmniej 6 miesięcy i należą do nich m.in.: niezwracanie uwagi na szczegóły, popełnianie wielu błędów wynikających z nieuwagi, problem w doprowadzeniu zadania do końca, problem z zaplanowaniem pracy, niechęć/unikanie zadań wymagających długotrwałego wysiłku intelektualnego, tendencja do szybkiego rozpraszania uwagi, zapominanie o codziennych obowiązkach.

Trudno jest wskazać konkretne źródło występowania zaburzeń koncentracji uwagi u dzieci, mogą one mieć podłoże neurologiczne- spowolniony lub zahamowany rozwój struktur mózgowych odpowiedzialnych za koncentrację, środowiskowe- zbyt duże bodźcowanie dziecka, nieodpowiednia dieta oraz inne, nieznane.

Uczeń cierpiący na zaburzenia koncentracji uwagi ma problemy z realizacją zadań szkolnych, co skutkuje słabymi wynikami w nauce, występowaniem dużego poziomu stresu, a w konsekwencji powoduje niską samoocenę, zniechęcenie, apatię, często stany depresyjne i wiele innych poważnych problemów. Dziecko z deficytem uwagi potrzebuje pomocy rodzica (szczególnie w klasach 1-3) w realizacji zadań szkolnych, tj. w planowaniu i organizacji nauki, a także utrwalaniu wiadomości oraz umiejętności. Nie istnieją środki farmakologiczne, które mogłyby skutecznie leczyć zaburzenia koncentracji uwagi-potrzebna jest praca nad sobą i zrozumienie oraz cierpliwość otoczenia: rodziców i nauczycieli. Nauczyciele zobowiązani są do diagnozowania dzieci podczas bieżącej pracy oraz dostosowania metod i form pracy do ich indywidualnych możliwości i potrzeb. Gwarancją sukcesu jest trwała współpraca rodziców ze szkołą.

Najważniejsze jest to, aby rodzic zaakceptował problem dziecka i się nad nim pochylił. Należy przyjąć i zaakceptować fakt, że dziecko ma swoje indywidualne tempo rozwoju, charakterystyczne dla siebie predyspozycje i talenty oraz potrzebuje pomocy. Miłość ma działanie terapeutyczne. Praca z wymagającym dzieckiem wymaga od rodzica ciągłej pracy nad sobą- zdobywania nowych pokładów cierpliwości, wyrozumiałości, entuzjazmu i wiary w sukces. Należy także pamiętać, że efekty starań mogą być odroczone, czyli widoczne dopiero po dłuższym czasie.

Najczęściej popełniane przez rodziców błędy:

-wywieranie presji na dziecku, u której źródła leży porównywanie go do innych dzieci (dzieci sąsiadów, znajomych, innych członków rodziny)

- okazywanie gniewu i zniecierpliwienia powodującego u dzieci zniechęcenie i poczucie beznadziei oraz osamotnienia w przeżywanych trudnościach
- chaotyczne środowisko domowe, brak jasno określonych norm, zasad i konsekwencji, stałych pór nauki, zabawy i odpoczynku.

Pamiętaj!

W życiu dziecka z deficytem uwagi powinna rządzić tzw. zasada 3R czyli: regularność (systematyczność, stałość), rutyna (unikanie nagłych zmian, codziennie ten sam schemat postępowania), repetycja (powtarzalność poleceń aż do skutku). Stosowanie się do tej zasady pozwala stworzyć dziecku ustrukturyzowane, przewidywalne środowisko domowe, a zatem takie, które ma charakter wspierający i terapeutyczny.

Jak pomóc dziecku?

- poświęć czas, pomóż w odrobieniu lekcji, utrwaleniu wiadomości, towarzysz mu w codziennych trudnościach związanych z realizacją zadań szkolnych,

-pomagaj, ale nie wyręczaj, nakłoń do samodzielnego myślenia, charakter pracy z dzieckiem z ADD jest mozolny, a przez to dokuczliwy, pokusą będzie wyręczanie go w myśleniu nad niektórymi zadaniami (by przyśpieszyć ich realizację) szczególnie tymi, które wymagają dłuższego zastanowienia czy skupienia uwagi,

-dziecko z ADD ma tendencję do nieczytania poleceń, przystępując od razu do zadania, dopilnuj zatem aby dokładnie czytało polecenia i upewnij się czy je rozumie

-chwal za drobne osiągnięcia,

- nie oceniaj, nie krytykuj

- angażuj wiele zmysłów, urozmaicaj formy uczenia się

- często przywołuj uwagę, jeśli widzisz, że buja w obłokach

- jeśli twoje dziecko jest wzrokowcem, pomóż mu w tworzeniu kolorowych map myśli, diagramów, wykresów, notatek, jeśli jest słuchowcem, powtarzaj z nim na głos utrwalany materiał, jeśli nie wiesz jak pomóc, zgłoś się po pomoc do pedagoga.

- wymagaj estetycznego prowadzenia notatek, które będą zachęcać zamiast odpychać

- pamiętaj o krótkich przerwach i dzieleniu zadań na etapy,

- jeśli jest już późno i widzisz, że twoje dziecko jest zmęczone, odpuść, odpoczynek jest ważny, niech twoje wymagania nie wybiegają ponad możliwości dziecka, dysonans między możliwościami dziecka a oczekiwaniami rodziców prowadzi do wybuchów rozpaczy, a nawet agresji w szkole; doświadczenie niepowodzenia jest wpisane w życie każdego człowieka i nie oznacza końca świata

- pozostawaj w kontakcie z nauczycielami, macie wspólny cel-dobro dziecka, wasza systematyczna współpraca jest gwarancją sukcesu

- pamiętaj o zasadzie jedności psychosomatycznej, dbaj o zdrowe odżywianie, odpoczynek i ruch na świeżym powietrzu, zdrowy tryb życia wpłynie na harmonijny rozwój osobowości i zwiększy motywację zadaniową twojego dziecka.

- zasięgnij informacji o formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, masz prawo wnioskować do dyrektora szkoły o objęcie dziecka taką pomocą

Pamiętaj. Tylko nieliczne dzieci potrafią samodzielnie organizować sobie pracę w domu. Zdecydowana większość dzieci, szczególnie w klasach 1-3 potrzebuje pomocy rodziców.

Ważne. Możesz złożyć w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wniosek o przebadanie dziecka pod kątem zaburzeń koncentracji uwagi. W wypadku otrzymania pozytywnej diagnozy, otrzymasz ważne wskazówki do pracy z dzieckiem w domu, a nauczyciel do pracy z uczniem w szkole. Należy jednak pamiętać, że diagnoza ADD nie zwalnia ucznia z realizacji podstawy programowej, jest jedynie sygnałem dla nauczyciela o konieczności dostosowania form i metod pracy.

W razie jakichkolwiek pytań zachęcam do e-korespondencji przy użyciu dziennika elektronicznego.